Ernst Bloch

(doğum: 1885, Ludwigshafen am Rhein – ölüm: 1977, Tübingen)

“Özgürlüğün sorunu çok anlamlılık barındırmasıdır”

Ernst Bloch, Alman İmparatorluğunda bir demiryolu memurunun oğlu olarak Pfalzli bir Yahudi ailesinin çocuğu olarak doğdu. Bloch ailesinde Yahudi dininin pek bir rolü yoktu. Hayatının erken bir döneminde, doğduğu şehir Ludwigshafen ile yakınındaki burjuva Mannheim’daki proletarya hayatları arasındaki zıtlık Bloch’u öfkelendiriyordu.

 

Birinci Dünya Savaşı’nda Bloch inançlı bir savaş karşıtı olarak dikkatleri üzerine çekerek eski arkadaşlarıyla ters düştü ve sonunda İsviçre’ye göç etti. Naziler iktidara geldikten sonra vatandaşlıktan çıkarıldı ve – düşünür meslektaşları Horkheimer ve Adorno gibi – ABD’ye göç etti. Burada yayın dünyasında Nazi rejimine karşı mücadele etti ve ana felsefe yapıtı olan “Umut İlkesi” kitabını yazdı.

 

1949’da Almanya’ya döndü, Doğu Almanya’ya yerleşti ve Leipzig’de ders vermeye başladı. Ne var ki sosyalizmin kurtarıcı potansiyeli olduğuna dair inancında yanılacaktı. 1956’da Macar halk ayaklanması çerçevesinde Bloch Moskova’nın eylemlerini ve SED (Almanya Sosyalist Birlik Partisi – Sozialistische Einheitspartei Deutschlands) parti liderliğini eleştirdi. Çok geçmeden de emekliliğe ayrılmaya zorlandı.

 

Bloch Batıya yerleşti, Nasyonal Sosyalizm ile eleştirel bir tartışmaya girilmesi gerektiğini savunarak Vietnam Savaşı’na da karşı çıktı. Kurtarılmış bir toplum ve günümüz insanına yön verecek “henüz olmayanı” içeren, tutkulu bir umut için yakaran ütopya programı, Ernst Bloch’u 68’liler Hareketinin kilit figürüne dönüştürdü.

Bloch, E., Gesamtausgabe, Cilt 5, Umut İlkesi, Frankfurt a.M. 1959.

Bundesarchiv, Bild 183-35545-0009 / CC-BY-SA 3.0, CC BY-SA 3.0 DE , via Wikimedia Commons