Cem Karaca

(doğum: 1945, İstanbul – ölüm: 2004, İstanbul, 1979’dan sonra Köln’de sürgünde)

„...Türk çocuk, Alman çocuk / Umudumuz siz olacaksınız / Nerede hâlâ engeller varsa / yıkın gitsin, yerle bir edin bunları / anlayışa giden köprüler kurun / kalplerin dile ihtiyacı yok / yeni bir dünya kurulacak” (Alman Arkadaşım şarkısından.)

Cem Karaca şarkılarında ayrımcılığı ve toplumsal engelleri ele alıyordu.   Türk müzisyeni Cem Karaca, geleneksel Türk halk müziğini Batının Rock unsurlarıyla birleştiren Anadolu Rock Hareketinin temsilcisiydi. Kendine, “Rock Ozanı” diyordu ve Türkçenin yanı sıra Almanca ve İngilizce de konuşuyordu. Aşk şarkıları besteledi, söyledi, dikkatleri ezilen işçi sınıfına çekti ve ömrü boyunca “Savaşa Hayır” sloganını attı. Türkiye’deki 1980 askeri darbesinden sonra besteleri nedeniyle halkı galeyana getirmekle suçlanarak vatandaşlıktan çıkarıldı. Bunun üzerine Cem Karaca Köln ve Münih’te “vatansız,” yani “devletsiz” olarak yaşadı. Ancak 1987’de rejim değiştikten sonra Karaca’nın Türkiye’ye dönmesi mümkün oldu.   Ama Almanya’da sürgünde geçirdiği dönem, Ermeni ve Azerbaycan kökenli bir oyuncu ailesinin oğlu olan Cem Karaca’da çeşitli izler bırakmıştı: Almanca “Die Kanacken” albümünde ezilen azınlıkları, toplumsal eşitsizliği ve toplumsal engelleri ele aldı. Metinlerinde özellikle kaçış ve sürgün gibi hayati temaları işliyor. Karaca, Alman siyaseti ve toplumunu, onların göçmenlere ve misafir işçilerine karşı büyük ölçüde ayrımcı muamelelerini de keskin bir dille eleştirir. Şarkıları diaspora toplumlarının, çoğunluğun pek fark etmediği acı dolu deneyimlerini yakalar. Aynı zamanda Cem Karaca ırkçılıktan arınmış bir toplumda huzurlu bir yaşam umudunu da vurgular. Cem Karaca, sevgiye ve barışa inanan bir insan olarak hatırlanır.

Karaca, C., Mein deutscher Freund (Alman Arkadaşım), 1984.

Credits: Museum für Islamische Kunst - Staatliche Museen Berlin / Elif Siebenpfeiffer