Gotthold Ephraim Lessing
(doğum: 1729, Kamenz – ölüm: 1781, Braunschweig)
“Birilerinin sahip olduğu veya sahip olduğunu sandığı hakikat değil, hakikati ortaya çıkarmak için giriştiği samimi çaba insanın değerini belirler.”
Gotthold Ephraim Lessing bir insanın değerinin, inancına değil kişiliği ve davranışları temel alınarak ölçülmesi gerektiğine inanırdı.
Lessing, Aydınlanma Çağı’nın, yani başlangıcı 17. yüzyıl sonuyla tarihlenen entelektüel tarihin önemli bir şairi ve filozofuydu. Döneminin birçok diğer düşünürüyle uyum içinde, insanı eski geleneklerden ve teolojik dogmalardan kurtaracak aklın gücünü savunuyordu. Onun için ideal kişi, dini hoşgörüsü olan özgür iradeli bireydi. Gençliğinden beri Lessing önyargıların ve ayrımcılığın yerinin olmayacağı insan birlikteliğini savundu.
“Bilge Nathan” adlı en bilinen eserinde Lessing, Yahudi Aydınlanması’nın kurucusu kabul edilen arkadaşı Moses Mendelsohn’a edebi bir anıt diker. Tıpkı Yahudi olarak Hıristiyanların hakim olduğu bir toplumda düşman görülen Moses Mendelssohn gibi Nathan karakteri de döneminin sıklıkla dar görüşlü ve dışlayıcı tanrı anlayışıyla mücadele eder. Özellikle de, üç tek tanrılı dinin, yani Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslam’ın eşdeğerliliğinin esprili bir şekilde vurgulandığı “yüzük anlatısı” günümüzde bile dini hoşgörünün simgesi olarak kabul edilir.
*Lessing, G.E., Über die Wahrheit (Hakikat Hakkında). Eine Duplik, 1778.
